Waarom bestaat de piramide van Exter?
John Exter creëerde deze piramide om kapitaalbewegingen in tijden van crisis te illustreren. Het stelt beleggers in staat om het risico te visualiseren dat inherent is aan elk type activa en om hun beleggingskeuzes aan te passen aan de economische context.
Het doel was om te laten zien hoe, in tijden van voorspoed, kapitaal stroomt naar risicovollere activa (de top van de piramide), zoals aandelen, bedrijfsobligaties en derivaten. Deze activa beloven hogere rendementen, maar brengen ook grotere risico's met zich mee.
Figuur 1: In tijden van voorspoed heeft kapitaal de neiging om omhoog te bewegen in de piramide.
Tijdens financiële crises keren beleggers zich echter van deze activa af en zoeken hun heil in veiligere activa (onderkant van de piramide), voornamelijk contant geld en goud.
Figuur 2: Bij financiële stress beweegt kapitaal meestal naar beneden in de piramide
De piramide geeft een visueel inzicht in liquiditeits- en risicostromen, waardoor beleggers hun portefeuilles beter kunnen beheren doorheen economische cycli.
De structuur van de moderne piramide: van riskant naar veilig
De piramide van Exter is onderverdeeld in verschillende niveaus, die elk een type activa vertegenwoordigen, geclassificeerd op basis van liquiditeit en risico.
Figuur 3: Moderne piramide van Exter
- Derivaten en ongedekte schulden : Bovenaan de piramide staan de meest risicovolle en minst liquide activa. Derivaten (zoals opties en futures) en ongedekte schulden zijn bijzonder volatiel en afhankelijk van tegenpartijen. Deze activa kunnen snel instorten in het geval van een crisis.
- Onroerend goed, aandelen en bedrijfsobligaties: Dit niveau omvat activa zoals onroerend goed, beursgenoteerde aandelen en bedrijfsobligaties. Hoewel deze activa aanzienlijke rendementen kunnen bieden in perioden van economische groei, zijn ze gevoelig voor economische cycli, vooral tijdens recessies.
- Staatsobligaties: Staatsobligaties worden als relatief veilig beschouwd omdat ze worden gegarandeerd door overheden. Ze dragen echter risico's zoals inflatie of renteschommelingen, die hun waarde kunnen beïnvloeden.
- Geld en deposito's: Net voor de basis vinden we contanten en kasequivalenten, zoals bankbiljetten of kortetermijndeposito's. Deze activa worden beschouwd als veilig. Deze activa worden als veilig beschouwd vanwege hun hoge liquiditeit.
- Goud: Goud staat aan de basis van de piramide van Exter vanwege zijn historische rol als waardeopslag. In tegenstelling tot papieren valuta of andere financiële activa, heeft goud geen tegenpartijrisico. Het is niet afhankelijk van een emittent en wordt niet beïnvloed door bankfaillissementen of liquiditeitscrises. Daarom wordt goud in tijden van grote economische onzekerheid een veilige haven voor beleggers die hun vermogen willen behouden. Nu de financiële markten volatieler worden en de overheidsschuld toeneemt, speelt goud een centrale rol in moderne beleggingsstrategieën, vooral voor wie bescherming zoekt tegen inflatie en economische crises. Periodes zoals de grote financiële crisis van 2008 of de huidige marktonzekerheid van 2024 illustreren dit fenomeen goed.
Evolutie van de piramide door de jaren heenSinds haar ontstaan is de piramide van Exter geëvolueerd om nieuwe economische en financiële dynamieken te weerspiegelen, in het bijzonder de opkomst van complexe financiële instrumenten. Aan de top van de piramide staan vandaag de dag derivaten en niet-gefinancierde schulden, instrumenten die veel risicovoller zijn dan wat Exter oorspronkelijk voor ogen had. Derivaten, zoals opties, swaps en futures, zijn zeer volatiele activa, die vaak afhankelijk zijn van een enorme hefboomwerking en meerdere tegenpartijen, wat hun kwetsbaarheid vergroot.
Een van de belangrijkste veranderingen sinds de oorspronkelijke piramide is de toenemende omvang van deze risicovolle activa. Derivaten vertegenwoordigen nu kolossale theoretische bedragen, die in termen van nominale waarde de nationale economieën ver overstijgen.
Afbeelding 4: De oorspronkelijke activapiramide van John Exter
De moderne piramide van Exter
De moderne piramide van Exter benadrukt de wanverhouding tussen de waarde van risicovolle activa en de beperkte hoeveelheid goud en liquiditeit die beschikbaar is in de wereld.
Hieronder zie je een voorstelling van deze piramide. De enorme groene muren stellen stapels biljetten van US $100 voor, geïllustreerd op een proportionele schaal. Elke verdeling van deze omgekeerde piramide komt overeen met de grootte of nominale waarde van elke activaklasse.
Kijk goed en probeer iconische oriëntatiepunten te vinden zoals het Vrijheidsbeeld, de voormalige torens van het World Trade Center en een representatie van alle fysieke goudreserves ter wereld, die zich op de top van de piramide bevinden.
Om al deze redenen beschouwen John Exter en vele experts over de hele wereld fysiek goud als het veiligste bezit.
Afbeelding 5: Moderne piramide van Exter (Source: Demonocracy)
Conclusie: Een tijdloos model om risico's te begrijpen
De piramide van Exter blijft een fundamenteel model voor het analyseren van financiële markten en het anticiperen op kapitaalbewegingen als functie van economische cycli. Of je nu een voorzichtige belegger bent of een financiële professional, het begrijpen van Exter's activahiërarchie is cruciaal om te kunnen navigeren in een volatiele economische omgeving. Goud speelt een essentiële rol in deze structuur, maar het is net zo belangrijk om de positie van andere activa te begrijpen en hoe ze zich gedragen in tijden van crisis.
